Jak diagnozuje się uzależnienie od alkoholu? Pierwsze objawy, kryteria rozpoznania, testy na alkoholizm

Uzależnienie od alkoholu może dotknąć każdego. Nawet osób, które świetnie radzą sobie zawodowo i społecznie. A wysokofunkcjonujące uzależnienie potrafi rozwijać się po cichu, dlatego wiele sygnałów pozostaje niezauważonych. Jak zatem rozpoznać, że picie staje się problemem?

W tekście znajdziesz przegląd wczesnych sygnałów, które mogą wskazywać na rozwijające się uzależnienie od alkoholu. Przedstawiono kryteria medyczne i psychologiczne używane do diagnozy. Opisano najważniejsze testy przesiewowe, które pomagają ocenić skalę problemu. Na końcu wskazano też, jak bezpiecznie zacząć wychodzić z uzależnienia.

Jak rozpoznać, że picie wymyka się spod kontroli? Pierwsze sygnały uzależnienia

Alkoholizm jest chorobą postępującą. Rozwija się stopniowo, więc na początku łatwo przeoczyć alarmujące sygnały. Zwłaszcza że granica między piciem na rozluźnienie a uzależnieniem jest często bardzo subtelna. Szczególnie u osób, które na co dzień świetnie radzą sobie zawodowo i społecznie.

Im wcześniej jednak zauważy się niepokojące wzorce, tym większa szansa na zatrzymanie ich rozwoju. Dlatego warto pozostawać czujnym.

Wczesne sygnały, że picie z czasem może zacząć wymykać się spod kontroli, to m.in.:

• regularne sięganie po alkohol na rozluźnienie (nawet w niewielkich ilościach),
• potrzeba wypicia, aby odreagować stres lub napięcie,
• coraz częstsze myślenie o alkoholu,
• trudność w wyobrażeniu sobie wieczoru bez alkoholu, nawet jeśli to tylko lampka wina lub jedno piwo,
• poczucie rozdrażnienia, kiedy nie można się napić, mimo że taka sytuacja wcześniej nie budziła emocji,
• zwiększająca się tolerancja, czyli potrzeba wypicia nieco więcej, by poczuć ten sam efekt odprężenia,
• ukrywanie ilości wypijanego alkoholu lub umniejszanie jej w rozmowach z bliskimi,
• szukanie okazji do picia, np. małe świętowanie, pretekstowe spotkania, dodatkowe wypady do sklepu,
• picie w samotności, choć wcześniej miało miejsce głównie w towarzystwie,
• powtarzająca się myśl: „może piję za często”, ale szybko wypierana lub racjonalizowana.

To właśnie te subtelne sygnały zwykle pojawiają się jako pierwsze. Długo przed tym, zanim uzależnienie stanie się widoczne dla otoczenia. Ich rozpoznanie nie oznacza jeszcze diagnozy, ale może być bardzo ważnym impulsem do konsultacji ze specjalistą.

Na jakich kryteriach opiera się diagnoza uzależnienia?

Wczesne sygnały mogą przez długi czas pozostawać niezauważone. Jednak z upływem miesięcy czy lat zaczynają one przybierać bardziej wyraźną formę: picie trudniej kontrolować, można je ukryć tylko na krótko, a konsekwencje stają się coraz bardziej widoczne. Na tym etapie mówi się już zwykle o rozwiniętym uzależnieniu.

Uzależnienie od alkoholu to jasno zdefiniowana choroba, którą diagnozuje się na podstawie określonych kryteriów medycznych i psychologicznych. Oceny dokonują wykwalifikowani specjaliści. Najczęściej jest to lekarz psychiatra, psycholog kliniczny lub certyfikowany terapeuta uzależnień.

Proces diagnostyczny obejmuje zazwyczaj szczegółowy wywiad, testy przesiewowe, ocenę kliniczną zachowań związanych z piciem, czasem też badania laboratoryjne.

Do diagnozy wykorzystuje się głównie dwie klasyfikacje:

• ICD (Międzynarodowa Klasyfikacja Chorób) opracowywana przez WHO – opisuje uzależnienie jako zespół objawów obejmujących utratę kontroli, głód alkoholu, tolerancję, objawy odstawienne czy picie mimo szkód.
• DSM-5 (Amerykańska Klasyfikacja Zaburzeń Psychicznych) – definiuje „zaburzenie używania alkoholu” na podstawie zestawu kryteriów dotyczących zachowań, konsekwencji i zmian fizjologicznych.

Testy na alkoholizm

Jak wspomniano wcześniej, jednym z elementów diagnozy są testy przesiewowe, które pozwalają ocenić skalę problemu. Najczęściej są to:

• AUDIT (Alcohol Use Disorders Identification Test) – najbardziej wszechstronny i najczęściej używany. Ocenia ilość i częstotliwość picia, utratę kontroli oraz konsekwencje zdrowotne i społeczne. Wynik wskazuje poziom ryzyka: od picia niskiego ryzyka po możliwe uzależnienie.
• CAGE – czteropytaniowy test pozwalający szybko ocenić, czy zachowania związane z alkoholem sugerują rozwijający się problem. Pomocny szczególnie w gabinetach lekarzy pierwszego kontaktu.
• MAST (Michigan Alcohol Screening Test) – jeden z najstarszych i najbardziej szczegółowych testów. Pomaga ocenić historię picia, konsekwencje zachowań oraz stopień utraty kontroli. Częściej używany przy bardziej pogłębionej diagnostyce.
• Testy biochemiczne (np. CDT, GGT, AST, ALT, MCV) – to badania krwi, które mogą wskazywać na długotrwałe nadużywanie alkoholu. Stosuje się je jako uzupełnienie oceny klinicznej.
• Badania dodatkowe (np. ETG/ETS w moczu, alkohol we włosach) – stosowane w sytuacjach wymagających potwierdzenia abstynencji lub oceny spożycia alkoholu w dłuższym okresie.

Masz problem z alkoholem? Sprawdź, jak zacząć wychodzić z uzależnienia

Pierwszym krokiem po rozpoznaniu problemu jest zatrzymanie ciągu alkoholowego i bezpieczne odstawienie alkoholu. U wielu osób ten etap wiąże się z wystąpieniem objawów odstawiennych, takich jak drżenia, niepokój, nudności, skoki ciśnienia, bezsenność czy kołatanie serca. W takich sytuacjach zaleca się przeprowadzenie medycznie nadzorowanego odtrucia alkoholowego, które stabilizuje organizm i pozwala bezpiecznie wejść w okres abstynencji.

Jeżeli potrzebujesz profesjonalnej pomocy, oferujemy domowe odtrucia alkoholowe oraz kroplówki wspierające regenerację organizmu. Zabieg pomaga wyrównać elektrolity, nawodnić organizm, uzupełnić witaminy i złagodzić objawy odstawienia. W wielu przypadkach jest to konieczny, pierwszy etap przed dalszym leczeniem.

Jeśli czujesz, że picie zaczyna negatywnie wpływać na Twoje życie, zadzwoń. Pomożemy Ci bezpiecznie przejść przez pierwszy krok i wrócić do równowagi.

889 335 852

https://www.nhs.uk/conditions/alcohol-misuse

https://my.clevelandclinic.org/health/diseases/alcohol-withdrawal

https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC2741422